Kalam Hikam Abi Madyan

Saya ke Taman TAR sebelah petang menghadiri majlis ilmu Syeikh Fuad. Sepatutnya ada dua kitab pada hari itu iaitu kitab Syarah Hikam Abi Madyan dan Mafahim Yajibu an-Tusohhah. Bagaimanapun kitab Mafahim tidak disyarah sebaliknya digantikan dengan syarah khas tentang “Perbezaan pendapat Ahlus Sunnah wal Jamaah dengan Wahabbi”. Kitab Syarah Hikam Abi Madyan disyarah oleh Syeikh selepas solat asar manakala syarah khas bermula selepas maghrib. Ketika waktu senggang yakni selepas habis syarah hikam saya berkesempatan bertemu Syeikh meminta keizinan beliau untuk menggunakan kitab yang disusun beliau iaitu Pohon Nabawiyyah, Sirah Nabawiyyah dan Himpunan 30 salawat untuk dijadikan teks rujukan tambahan pelajar madrasah saya. Alhamdulillah beliau mengizinkannya.

Siapa sebenarnya Abi Madyan?

Beliau ialah Syeikh al-Faqih al-Muhaqqiq al-Wasil al-Qutb Syeikh Masyaikh al-Islam pada zamannya, al-‘Ubbad al-Zuhhad, Sayyidi Abu Madyan Syu’aib ibn al-Hussin al-Ansori al-Andalusi al-Tilmisani. Beliau berasal dari Asybiliyyah. Antara guru-guru utamanya ialah Syeikh al-Imam Sayyidi Abdul Qadir al-Jilani, al-Wali al-Arif al-Allamah Abi al-Hassan Ali ibn Ismail ibn Hirzihim, al-Allamah al-Faqih al-Hafiz Abi al-Hassan Ali ibn Ghalib dan al-Wali al-Arif Syeikh Abu Ali-Daqqaq. Dengan Syeikh Abdul Qadir al-Jilani, beliau telah membaca banyak hadith di Masjidil Haram dan dipakaikan khirqah serta diberi banyak rahsia-rahsia dan dihiasi pakaian cahaya-cahayanya. Dengan Syeikh Abi al-Hassan ibn Hirzihim, beliau telah melazimi bacaan kitab al-Ri’ayah karangan al-Harith alMuhasibi. Dengan Syeikh Abi al-Hassan Ali, beliau telah belajar kitab Sunan al-Tirmidzi. Dengan Syeikh Abu Ali al-Daqqaq, beliau telah mengambil ilmu tasawwuf darinya.

Dizamannya, beliau digelar Syeikh al-Masyaikh kerana ditangannya, lahir seribu syeikh dari kalangan para wali dan ahli sufi yang memiliki karamah antaranya ialah seperti al-Imam al-Arif al-Muhaqqiq al-Hafiz Sayyidi Muhyiddin Ibnu Arabi (pengarang kitab al-Futuhaat al-Makkiyah yang sangat terkenal itu) dan al-Imam al-Hafiz al-Faqih Abu Muhammad Abdul Haq al-Asybili (pengarang kitab hadith al-Ahkam al-Kubra).

Selain alim dalam ilmu agama, Syeikh Abu Madyan juga adalah seorang penyair dan sasterawan terulung dizamannya. Syairnya sangat indah dan sentiasa dialunkan dalam majlis zikir. Antara bait-bait indah syairnya ialah seperti,

Tidak ada kelazatan hidup melainkan bersahabat dengan fuqara’ (orang yang berhajat kepada Allah);

Mereka adalah sultan-sultan dan penghulu-penghulu dan ketua-ketua

Syair ini pernah disyarahkan oleh Syeikh Muhyiddin ibn Arabi dan Syeikh Ibn ‘Atoillah al-Sakandari. Syeikh Abu Madyan wafat pada tahun 594 Hijrah di sebuah tempat bernama ‘Ubbad di Tilmisan. Hari kewafatannya telah disaksikan oleh ramai umat manusia laksana satu perayaan besar sehinggakan ramai orang fasiq bertaubat apabila melihat ramainya orang menziarahi dan mengiringi jenazahnya.

Rujukan dari Biografi Pengarang Syeikh al-Syuyukh Abu Madyan al-Ghauth tulisan Syeikh Muhammad Fuad Kamaluddin al-Maliki. 2008. Kehalusan Anugerah Syarah Hikam Abi Madyan. Sofa Production. Kuala Lumpur.

Kitab Hikam yang disyarah pada sebelah petang (selepas Asar)